Exposé de Dennis Keefe sur l’espéranto et en partie sur la Chine et le colonialisme.
Prelego de Dennis Keefe pri Esperanto kaj parte pri Ĉinio kaj kolonialismo.
(Aŭskultu la tekston en esperanto !)
Écoutez le texte en espéranto !
Aŭskultu la tekston en esperanto !
Kiu estas Dennis Keefe ?
Dennis Keefe estis elektita kiel la Esperantisto de la Jaro 2011, laŭ la revuo La Ondo de Esperanto, pro la universitat-nivela disvastigo de Esperanto en Ĉinio.
Cetere, li verkis la BEK-on kiu signifas “Baza EKzercaro” aŭ “Baza Esperanto-Kursaro”.
Plie, Dennis Keefe organizis “Lingva Festivalo”-n por montri la strukturojn de ĉiuj lingvoj kaj kulturoj.
Pro tiaj trajtoj de la esperantista sperto de Dennis Keefe la grupo GEM povis ekveki la intereson de Pierre Salam, direktoro de la domo de lingvoj « Maison des langues » en la universitato « du Maine » en Le Mans. Li akceptis afable inviti Dennis Keefe por ke li prezentu Esperanton al kelkaj studentoj.
Finfine, Dennis Keefe faris france prezentadon de Esperanto direktitan al la studentoj.
Fakte, proksimume 25 fremdaj studentoj, kiuj lernas la francan lingvon en la domo de lingvoj, aŭdis la prelegon.
Profitante de la ĉeesto de pluraj ĉinaj gestudentoj kaj de sia propra travivo en la Nankina universitato, Dennis Keefe starigis la problemon de interkomunikado en Ĉinio. Li diris, ke en la urbo Nankino, kie li laboris, multaj homoj ne komprenas la oficialan mandarenan lingvon.
Dennis Keefe saĝe ne aludis la lingvan politikon de la komunista partio kiu elektis la mandarenan lingvon, sed li sugestis la intereson de Esperanto kiel neŭtrala lingvo por interparoli libere kaj sen hierarkiaj premoj de iu teorie grava lingvo rilate aliajn malsuperajn.
Tio estas nur unu aspekto de la prelego de Keefe, sed mi opinias, ke la psikologiaj lingvaj bremsoj ekzistas, eĉ persistas, laŭ sociaj situacioj, aŭ bezonas esti en nia konscienco.
Ekzemple, antaŭ deko da tagoj estis la 75a datreveno de la libero de la nazia lagero Auschwitz en Pollando. Iu juda postvivantino, kiu lernis la germanan lingvon en sia hebrea familio, klarigis, ke ĝis nun ŝi ne povas (pro mensaj motivoj) paroli germane kun germanoj, sed nur angle. Tre normala estas tiu sinteno : elekti germanan lingvon signifas (pro tio) agnoski al nazismo statuton de oficiala homa ideologio, kiun ŝi nek povas nek devas akcepti.
Alia problemo aperas ĉar ĝi supozas, ke en si mem oni havas sufiĉe da morala distanco kaj persona ebleco por superi siajn antaŭjuĝojn. Tiam oni devas agnoski, ke en iu ajn socio, iu ajn lingvo ekzistas kritikaj tendencoj, kiuj donas okazojn por nuanci kaj elmontri novajn starpunktojn.
Speciale pri la nazismo, en kaj ekster Germanio, eĉ ekde la komenco de tiu socia degenero, la germanoj de pluraj tendencoj sturmis voĉe kaj armile kontraŭ la musolina faŝismo (sen rasa deliro) kaj nazismo (faŝismo kun rasteorio).
Tamen, rilate la kontraŭstaron al la kolonialismo ŝajne malaperita en Afriko kaj norda aŭ suda Ameriko, mi bedaŭras, ke la franca kaj la angla lingvo servas por unuigi landojn, kiuj vivis sub la olda kaj la moderna kolonia jugo (vidu la francan armeon en Mali kaj en aliaj landoj aŭ la kanadan transnacian entreprenon Barrick Gold en Ameriko aŭ en aliaj kontinentoj).
Por reveni al la okazo de la rifuzo paroli germane de la hebrea postvivantino :
- la angla kaj hispana kolonialisma genocido de amerikanaj originaj popoloj ;
- la afrika-franca kolonialisma ekspluato ;
- (kun ambaŭa neforgesema spuro ĝis nun) morale kaj politike (eĉ en la vundita haŭto),
malpermesas uzi dum interŝanĝoj la anglan kaj hispanan lingvojn !
Cetere, ili ne povas speguli la afrika-amerikan originan popolan kulturon nek vortojn kunspinantajn teron, naturon, faŭnon, ktp.
Evidente, la problemo estos elekti iun unuigitan lingvon inter dudeko, (kial ne Esperanton ?), aŭ uzi alternative du lingvojn ĉiujn 5 jarojn.
La solvo koncernos la afrikajn kaj amerikajn etnojn, kiuj nepre devus pripensi la necesajn rimedojn.
Frank Mintz
Qui est Dennis Keefe ?
Dennis Keefe a été élu l’espérantiste de l’année 2011, selon la revue La Ondo de Esperanto, pour son action en faveur du développement de l’espéranto à l’université en Chine.
De plus, il a élaboré le BEK qui signifie « Baza EKzercaro » ou « Baza Esperanto-Kursaro » [Cours élémentaire d’espéranto]. Dennis Keefe a également organisé « Lingva Festivalo » pour montrer les structures et la culture de chaque langue.
Ce sont ces aspects de l’expérience de l’espérantiste Dennis Keefe que le groupe GEM a présentés pour éveiller l’attention de Pierre Salam, directeur de la « Maison des langues » à l’université du Maine » au Mans. Il a aimablement accepté d’inviter Dennis Keefe à présenter l’espéranto à des étudiants.
Finalement, Dennis Keefe a fait en français un aperçu sur l’espéranto destiné aux étudiants. En effet, environ 25 étudiants étrangers, qui apprennent le français à la Maison des langues, ont suivi l’exposé.
Profitant de la présence de plusieurs étudiants chinois et de son vécu à l’université de Nankin, Dennis Keefe a posé le problème de la communication en Chine. Il a indiqué qu’à Nankin, où il a travaillé, de nombreuses personnes ne comprennent pas la langue officielle, le mandarin. Dennis Keefe, sagement, n’a pas fait allusion à la politique du parti communiste qui a choisi le mandarin, mais il a suggéré l’intérêt de l’espéranto comme langue neutre pour parler et échanger librement et sans les pressions hiérarchiques d’une langue théoriquement importante par rapport à d’autres langues inférieures.
Ceci n’a été qu’un aspect de l’exposé de Keefe, mais je pense que les freins psychologiques linguistiques existent, ils persistent même, selon les situations sociales, ou bien il est nécessaire que nous soyons conscients.
Par exemple, il y a une dizaine de jours c’était le 75 ème anniversaire de la libération du camp nazi d’Auschwitz en Pologne. Une survivante juive, qui a appris l’allemand dans sa famille juive, a expliqué qu’elle ne pouvait pas jusqu’à maintenant (pour des raisons intellectuelles), parler en allemand avec des Allemands, mais en anglais. Cette attitude est très normale : choisir la langue allemande signifie (pour cela même) reconnaître au nazisme le statut d’une idéologie humaine officielle, ce qu’elle ne peut et ne doit pas accepter.
Un autre problème apparaît qui suppose qu’on a en soi même assez de recul moral et de capacité personnelle pour dépasser ses préjugés. On doit alors reconnaître que dans n’importe quelle société, n’importe quelle langue, il existe des tendances critiques qui donnent l’occasion de nuancer et de montrer de nouveaux points de vue.
En ce qui concerne spécialement le nazisme, en Allemagne et à l’étranger, dès le début même de cette dégénérescence sociale, les Allemands de plusieurs tendances ont attaqué
verbalement et par les armes le fascisme mussolinien (sans délire racial) et le nazisme (fascisme avec théorie raciale).
Toutefois, en ce qui concerne l’opposition au colonialisme apparemment disparu en Afrique et au nord et au sud de l’Amérique, je regrette que le français et l’anglais servent à
unir les pays qui ont vécu sous le joug colonial ancien ou moderne (voir l’armée française au Mali et dans d’autres pays ou l’entreprise multinationale canadienne Barrick Gold en Amérique et dans d’autres continents).
Pour revenir aux cas du refus de parler allemand de la survivante juive :
-Le génocide colonial anglais et espagnol des peuples originaires américains ;
-l’exploitation colonialiste afro-française ;
-(avec leurs deux traces inoubliables jusqu’à aujourd’hui) moralement et politiquement (voire sue la peau blessée),
interdisent de se servir pour des échanges de l’anglais et du français.
En outre, ils ne peuvent refléter la culture originelle des peuples africains et américains ni leurs mots alliés à la terre, la nature, la faune, etc. Évidemment, il va se poser le problème de choisir une langue unitaire parmi la vingtaine
(pourquoi pas l’espéranto ?) ou faire usage alternativement de deux langues tous les 5 ans.
La solution concernera les ethnies africaines et américaines qui devront forcément réfléchir aux moyens nécessaires.
Frank Mintz